Ar Bobl (1904 - 1914)

Le journal de Taldir Jaffrennou: "le Peuple"

[PNG] ArBobl_logo_100

Identifiez-vous pour accès privé

Déconnexion.

 

14/08/2023

                                                                                                      Page complétée en mars 2017 et janvier 2019

 

La mort au travail, par accident


Pluskellek- Beuzet en eur punz

   Disadorn d'abardaë, Mari-Job Berthou, deuz Kerdudall, oajet a bemp bla ha tri-ugent, a oa et da denna dour deuz e funz. Mez a c'helorn a oa re bounner evithi hag e oa chechet gantan er punz.

   Ar vugale a glaskaz o mam e peb lec'h; d'ar sul da noz e oa gwelet e c'horf var c'horre an dour 'barz ar punz.

   Ar valeürurez a zo bet interet dimeurz en Pluskellek.

Plusquellec- Noyée dans un puits

Samedi après-midi, Marie Josèphe Berthou, du hameau de Kerdudall, 65 ans, était allée tirer de l'eau de son puits. Mais le baquet était trop lourd pour ses forces et l'attira dans le puits.

     Ses enfants cherchèrent leur mère en tous endroits; dimanche soir on vit son corps à la surface de l'eau dans le puits.

     La malheureuse a été enterrée mardi à Plusquellec.

Ar Bobl, 4 novembre 1905 Traduction: Jean Yves MICHEL, janvier 2019


Maël-Carhaix, 1905

 

Mael-Keraez - Darvoud marvel

An 30 a viz meurz, da 6 heur deuz an abardaë, ebarz mengleu mein-glaz Mill-al-Lann, eur men hag a boueze 6 lur a gouezaz deuz 50 troatad uhelder var benn Pier-Louis Desert hag a lac'haz anean net var an taol

Maël-Carhaix - Accident mortel

Le 30 mars, vers 18 heures, dans l'ardoisière de Mill-al-Lann, une pierre de 6 livres est trombée d'une hauteur de 50 pieds sur la tête de Pierre-Louis Desert qui fut tué sur le coup.

Ar Bobl, n° 29, 8 avril 1905 Traduction: Jean Yves Michel, mai 2014

 

Poullaouen, 1907

 

Poullaouen - Ar c'hontervestr an Noan lac'het dindan eur mell potin, en eul labourat er Min.

Dilun, var dro 4 heur deuz an abardaë, e oa okupet o tiskarga eur pez mell potin hag a boueze 8000 lur. Louis an Noan, kontervestr-mengleuier, oajet a 43 bloa, ganet e Plouye, a oa o komandi an ouvrierien impliet da diskarga ar pez-ze. A greiz tout, ar pez a oa brallet hag a gouezaz var an Noan pehini a oa friket net dindan an. Trivec'h gwaz a oa red da gaout a-benn tenna an Noan deuz dindan eur pouez ken braz, mez na zaleaz ket da renti e huananen diveza..

  An Noan a oa demeet ha tad d'eur bugel. E interamant a zo bet dimerc'her, interamant kenta klast var goust ar Min. An holl direktourien hag eur bern tud oa deut da gas an Noan d'ar vered.

Poullaouen - Le contremaître Le Noan tué par une énorme pièce de fonte, au cours d'un travail à la Mine

 Lundi, aux alentours de 16 heures, on s'occupait à décharger une grosse pièce de fonte pesant 8000 livres (1). Luis Le Noan, contremaître à la mine, âgé de 43 ans, né à Plouyé, commandait l'équipe de déchargement. Tout à coup, la pièce se renversa et tomba sur Le Noan qui fut écrasé net.

 Il fallut 18 costauds pour retirer le corps de Le Noan de dessous cette énorme charge, mais cela ne l'empêcha pas de rendre le dernier soupir.

Le Noan était marié et père d'un enfant. Ses funérailles de première classe, payées par la Mine, ont eu lieu mercredi. Tous les directeurs et une grande foule de gens étaient venus accompagner Le Noan jusqu'à sa tombe.

Ar Bobl, n° 162, 2 novembre 1907
Traduction: Jean Yves Michel, mai 2013

(1) 4 tonnes

 

Duault, 1907:

 

Duot - Maro dindan eur garg lann

  Disadorn, Jean Ar Briz, labourer-douar er Botlann hag e vreur, a oa o charea eur garg lann deuz Milguerek, Lokarn. An hent a zo diribanz gantan eno, hag ar c'hezek o vea chechet a goste, ar c'har a goueaz ha Jean Ar Briz a oa paket dindan-an. E vreur a c'haloupaz da glask sikour da Vill Konan. Ar meliner a erruaz, mez pa oa tennet Ar Briz deuz dindan ar garg lann, a oa en eur stad truezus, hag a varvaz heb dale goude poaniou terrupl

Duault - Tué sous une charge d'ajonc

Samedi, Jean Le Bris, cultivateur au Botlann et son frère charroyaient de l'ajonc de Milguerek, en Locarn à Duault. La route était à cet endroit en forte déclivité et, le cheval ayant changé de trajectoire, la charrette tomba sur Jean Le Bris. Son frère courut chercher de l'aide au Moulin Conan. Le meunier accourut mais lorsqu'on réussit à retirer Le Bris de dessous la charretée d'ajonc, il était dans un état pitoyable et, au terme de terribles souffrances, il ne tarda pas à trépasser.

Ar Bobl, n° 137, 11 mai 1907  Traduction: Jean Yves Michel, octobre 2014

 

 

Motreff: deux morts, 10 orphelins, 1908

 

Motreff - Daou zen lac'het

Lezvarn ar C'hastellin a zo 'n em zouget var derou er Motreff da enklask var varo daou vengleuier deuz mengleu ar Vill-Neve dan Ao. Toullarc'hoat, Kerhir ha Guillou pere zo bet friket dindan eur risk mein. Dek bugel a chom var o lec'h o daou.

Motreff - Deux homme tués

Le juge d'instruction de Châteaulin s'est transporté à l'aube à Motreff aux fins d'enquêter sur la mort de deux ouvriers de l'ardoisière de Moulin-Neuf, appartenant à MM. Toulgoat, Kerhir et Guillou. En effet, les deux hommes ont été écrasés par un bloc d'ardoises qui a glissé. Ils laissent dix orphelins.

Ar Bobl, n° 208, 19 décembre 1908 Traduction: Jean Yves Michel, mai 2013

 

Treffrin , 1910

 

Trafrin - Eun den pladet gant eur wenn

Dimeurz eur potr iaouank 21 bla, Joseph Joncour, a oa o tiskar gwe kichen Koat Kleviou asamblez gant eun all. Na dec'haz ket marvat abred awalc'h rag eur wenn a goueaz varnan hag a bladaz anean. Pa oa tennet ac'hane, e gorf e oa ken friket ken a oa antreet barz an douar hag a oa disane, memez d'ar re anavee anean mad. An den iaouank-ze a oa demeet ha tad d'eur bugel.

Treffrin - Un homme aplati par un arbre

 Mardi, un homme jeune, âgé de 21 ans, Joseph Joncour, et un compagnon s'occupaient à abattre des arbres près de Coat Cleviou. Il ne s'enfuit pas assez tôt parce qu'un arbre lui tomba sur le dos et l'aplatit. Quand on l'eut retiré de dessous l'arbre, son corps était déchiqueté comme s'il était entré en terre et méconnaissable même pour ceux qui le fréquentaient. Cet homme était marié et père d'un enfant.

Ar Bobl, n° 277, 16 avril 1910 Traduction: Jean Yves Michel, mai 2013


Carhaix: ruade, 1910

 

Keraez - Gwinkaden marvel

Ar Floc'h, 45 bla, charetour gant Kerboeto, entreprenour, a neuz bet disadorn eur winkaden digant eur lon kezek ebarz en e gof. Douget e oa d'ar gear buan ha buan mez en despet d'ar soign, an den maleürus a zo marvet dilun goude soufranz vraz

Carhaix - Ruade mortelle

  Le Floc'h, 45 ans, charretier chez Kerboetho, entrepreneur, a été victime d'une ruade de cheval qui l'a atteint au ventre. Ramené en grande hâte chez lui, en dépit des soins prodigués, le malheureux  est mort lundi dans de grandes souffrances.

Ar Bobl, n° 277, 16 avril 1910 Traduction: Jean Yves Michel, octobre 2013

 

Parfois, la mort fait relâche: ainsi à  Mûr-de-Bretagne et Plévin..


Mur-a-Vreiz - Stok-bagoniou

Eun tam stok-bagoniou a zo erruet a neve war linen Keraez da Loudeak, en gar Mur. Eun train a zo eat da stronza deuz an toullad bagoniou marc'hadourez. Ar veajourien spontet a lampaz meaz an eil var egile, mez den na oa glazet, nemed an Aotrou Berson, bleiner an train.

Mûr-de-Bretagne - Collision de wagons

Une petite collision s'est produite de nouveau sur la voie ferrée Carhaix-Loudéac, en gare de Mûr. Un train a secoué un lot de wagons de marchandises. Apeurés, les voyageurs ont sauté sur le quai les uns après les autres, mais personne n'a été blessé, sauf M. Berson, le mécanicien.

 Ar Bobl, 8 octobre 1904
 Traduction: Jean Yves MICHEL, mars 2017



Plevin - Kouezet en eur vengleu

  Iouen Corvellec, 61 bla, mengleuier, a oa o tiskenn gant eur skeul en diabarz eur vengleu mein-do en Kervignon. Eur vaz a dorraz er skeul hag ar micherour maleüruz a gouezaz en deun ar punz. Gwall vleset eo bet

Plevin- Chute dans une carrière.

Yves Corvellec, 61 ans, carrier, descendait à l'aide d'une échelle à l'intérieur d'une carrière d' ardoises à Kervignon. Un barreau de l'échelle se brisa et le malheureux ouvrier chuta au fond du puits. Il a été grièvement blessé

Ar Bobl, 9 décembre 1905

Traduction: Jean Yves MICHEL, mars 2017


 

 

..






Dernière modification le 29/01/2019

Site motorisé par ZitePLUS 0.9.1