Page complétée en mars 2017 et janvier 2019
La mort au travail, par accident
Pluskellek- Beuzet en eur punz Disadorn d'abardaë, Mari-Job Berthou, deuz Kerdudall, oajet a bemp bla ha tri-ugent, a oa et da denna dour deuz e funz. Mez a c'helorn a oa re bounner evithi hag e oa chechet gantan er punz. Ar vugale a glaskaz o mam e peb lec'h; d'ar sul da noz e oa gwelet e c'horf var c'horre an dour 'barz ar punz. Ar valeürurez a zo bet interet dimeurz en Pluskellek. |
Plusquellec- Noyée dans un puits Samedi après-midi, Marie Josèphe Berthou, du hameau de Kerdudall, 65 ans, était allée tirer de l'eau de son puits. Mais le baquet était trop lourd pour ses forces et l'attira dans le puits. Ses enfants cherchèrent leur mère en tous endroits; dimanche soir on vit son corps à la surface de l'eau dans le puits. La malheureuse a été enterrée mardi à Plusquellec. |
Ar Bobl, 4 novembre 1905 | Traduction: Jean Yves MICHEL, janvier 2019 |
Maël-Carhaix, 1905
Mael-Keraez - Darvoud marvel An 30 a viz meurz, da 6 heur deuz an abardaë, ebarz mengleu mein-glaz Mill-al-Lann, eur men hag a boueze 6 lur a gouezaz deuz 50 troatad uhelder var benn Pier-Louis Desert hag a lac'haz anean net var an taol |
Maël-Carhaix - Accident mortel Le 30 mars, vers 18 heures, dans l'ardoisière de Mill-al-Lann, une pierre de 6 livres est trombée d'une hauteur de 50 pieds sur la tête de Pierre-Louis Desert qui fut tué sur le coup. |
Ar Bobl, n° 29, 8 avril 1905 | Traduction: Jean Yves Michel, mai 2014 |
Poullaouen, 1907
Poullaouen - Ar c'hontervestr an Noan lac'het dindan eur mell potin, en eul labourat er Min. Dilun, var dro 4 heur deuz an abardaë, e oa okupet o tiskarga eur pez mell potin hag a boueze 8000 lur. Louis an Noan, kontervestr-mengleuier, oajet a 43 bloa, ganet e Plouye, a oa o komandi an ouvrierien impliet da diskarga ar pez-ze. A greiz tout, ar pez a oa brallet hag a gouezaz var an Noan pehini a oa friket net dindan an. Trivec'h gwaz a oa red da gaout a-benn tenna an Noan deuz dindan eur pouez ken braz, mez na zaleaz ket da renti e huananen diveza.. An Noan a oa demeet ha tad d'eur bugel. E interamant a zo bet dimerc'her, interamant kenta klast var goust ar Min. An holl direktourien hag eur bern tud oa deut da gas an Noan d'ar vered. |
Poullaouen - Le contremaître Le Noan tué par une énorme pièce de fonte, au cours d'un travail à la Mine Lundi, aux alentours de 16 heures, on s'occupait à décharger une grosse pièce de fonte pesant 8000 livres (1). Luis Le Noan, contremaître à la mine, âgé de 43 ans, né à Plouyé, commandait l'équipe de déchargement. Tout à coup, la pièce se renversa et tomba sur Le Noan qui fut écrasé net. Il fallut 18 costauds pour retirer le corps de Le Noan de dessous cette énorme charge, mais cela ne l'empêcha pas de rendre le dernier soupir. Le Noan était marié et père d'un enfant. Ses funérailles de première classe, payées par la Mine, ont eu lieu mercredi. Tous les directeurs et une grande foule de gens étaient venus accompagner Le Noan jusqu'à sa tombe. |
Ar Bobl, n° 162, 2 novembre 1907 |
Traduction: Jean Yves Michel, mai 2013 |
(1) 4 tonnes
Duault, 1907:
Duot - Maro dindan eur garg lann Disadorn, Jean Ar Briz, labourer-douar er Botlann hag e vreur, a oa o charea eur garg lann deuz Milguerek, Lokarn. An hent a zo diribanz gantan eno, hag ar c'hezek o vea chechet a goste, ar c'har a goueaz ha Jean Ar Briz a oa paket dindan-an. E vreur a c'haloupaz da glask sikour da Vill Konan. Ar meliner a erruaz, mez pa oa tennet Ar Briz deuz dindan ar garg lann, a oa en eur stad truezus, hag a varvaz heb dale goude poaniou terrupl |
Duault - Tué sous une charge d'ajonc Samedi, Jean Le Bris, cultivateur au Botlann et son frère charroyaient de l'ajonc de Milguerek, en Locarn à Duault. La route était à cet endroit en forte déclivité et, le cheval ayant changé de trajectoire, la charrette tomba sur Jean Le Bris. Son frère courut chercher de l'aide au Moulin Conan. Le meunier accourut mais lorsqu'on réussit à retirer Le Bris de dessous la charretée d'ajonc, il était dans un état pitoyable et, au terme de terribles souffrances, il ne tarda pas à trépasser. |
Ar Bobl, n° 137, 11 mai 1907 | Traduction: Jean Yves Michel, octobre 2014 |
Motreff: deux morts, 10 orphelins, 1908
Motreff - Daou zen lac'het Lezvarn ar C'hastellin a zo 'n em zouget var derou er Motreff da enklask var varo daou vengleuier deuz mengleu ar Vill-Neve dan Ao. Toullarc'hoat, Kerhir ha Guillou pere zo bet friket dindan eur risk mein. Dek bugel a chom var o lec'h o daou. |
Motreff - Deux homme tués Le juge d'instruction de Châteaulin s'est transporté à l'aube à Motreff aux fins d'enquêter sur la mort de deux ouvriers de l'ardoisière de Moulin-Neuf, appartenant à MM. Toulgoat, Kerhir et Guillou. En effet, les deux hommes ont été écrasés par un bloc d'ardoises qui a glissé. Ils laissent dix orphelins. |
Ar Bobl, n° 208, 19 décembre 1908 | Traduction: Jean Yves Michel, mai 2013 |
Treffrin , 1910
Trafrin - Eun den pladet gant eur wenn Dimeurz eur potr iaouank 21 bla, Joseph Joncour, a oa o tiskar gwe kichen Koat Kleviou asamblez gant eun all. Na dec'haz ket marvat abred awalc'h rag eur wenn a goueaz varnan hag a bladaz anean. Pa oa tennet ac'hane, e gorf e oa ken friket ken a oa antreet barz an douar hag a oa disane, memez d'ar re anavee anean mad. An den iaouank-ze a oa demeet ha tad d'eur bugel. |
Treffrin - Un homme aplati par un arbre Mardi, un homme jeune, âgé de 21 ans, Joseph Joncour, et un compagnon s'occupaient à abattre des arbres près de Coat Cleviou. Il ne s'enfuit pas assez tôt parce qu'un arbre lui tomba sur le dos et l'aplatit. Quand on l'eut retiré de dessous l'arbre, son corps était déchiqueté comme s'il était entré en terre et méconnaissable même pour ceux qui le fréquentaient. Cet homme était marié et père d'un enfant. |
Ar Bobl, n° 277, 16 avril 1910 | Traduction: Jean Yves Michel, mai 2013 |
Carhaix: ruade, 1910
Keraez - Gwinkaden marvel Ar Floc'h, 45 bla, charetour gant Kerboeto, entreprenour, a neuz bet disadorn eur winkaden digant eur lon kezek ebarz en e gof. Douget e oa d'ar gear buan ha buan mez en despet d'ar soign, an den maleürus a zo marvet dilun goude soufranz vraz |
Carhaix - Ruade mortelle Le Floc'h, 45 ans, charretier chez Kerboetho, entrepreneur, a été victime d'une ruade de cheval qui l'a atteint au ventre. Ramené en grande hâte chez lui, en dépit des soins prodigués, le malheureux est mort lundi dans de grandes souffrances. |
Ar Bobl, n° 277, 16 avril 1910 | Traduction: Jean Yves Michel, octobre 2013 |
Parfois, la mort fait relâche: ainsi à Mûr-de-Bretagne et Plévin..
Mur-a-Vreiz - Stok-bagoniou Eun tam stok-bagoniou a zo erruet a neve war linen Keraez da Loudeak, en gar Mur. Eun train a zo eat da stronza deuz an toullad bagoniou marc'hadourez. Ar veajourien spontet a lampaz meaz an eil var egile, mez den na oa glazet, nemed an Aotrou Berson, bleiner an train. |
Mûr-de-Bretagne - Collision de wagons Une petite collision s'est produite de nouveau sur la voie ferrée Carhaix-Loudéac, en gare de Mûr. Un train a secoué un lot de wagons de marchandises. Apeurés, les voyageurs ont sauté sur le quai les uns après les autres, mais personne n'a été blessé, sauf M. Berson, le mécanicien. |
Ar Bobl, 8 octobre 1904 |
Traduction: Jean Yves MICHEL, mars 2017 |
Plevin - Kouezet en eur vengleu Iouen Corvellec, 61 bla, mengleuier, a oa o tiskenn gant eur skeul en diabarz eur vengleu mein-do en Kervignon. Eur vaz a dorraz er skeul hag ar micherour maleüruz a gouezaz en deun ar punz. Gwall vleset eo bet |
Plevin- Chute dans une carrière. Yves Corvellec, 61 ans, carrier, descendait à l'aide d'une échelle à l'intérieur d'une carrière d' ardoises à Kervignon. Un barreau de l'échelle se brisa et le malheureux ouvrier chuta au fond du puits. Il a été grièvement blessé |
Ar Bobl, 9 décembre 1905 |
Traduction: Jean Yves MICHEL, mars 2017 |
..
Dernière modification le 29/01/2019