Ar Bobl (1904 - 1914)

Le journal de Taldir Jaffrennou: "le Peuple"

[PNG] ArBobl_logo_100

Identifiez-vous pour accès privé

Déconnexion.

 

14/08/2023

Cette page a été complétée en janvier 2019

Les aléas météorologiques....

 

Roudouallek - Ar gurun

Ar gurun a zou koueet a neve a zou ba 'ker Rodeffa, var eur c'hraou da Fransoa Pennek hag an neuz lac'het d'aon eur porc'hel lard.

Ti Fransoa Flecher, doc'h Tremunut, e zou bet diskaret geton leue

 Roudouallec - Le tonnerre

Le tonnerre est tombé de nouveau au village de Rodeffa, sur une crèche appartenant à François Pennec, et lui a tué un cochon gras.

   La maison de François Flecher, de Tremunut, a été détruite ainsi qu'un veau

Ar Bobl, n° 27, 25 mars 1905 Traduction: Jean Yves Michel, mars 2015

 

 

Le rude hiver 1904-1905...

 

Ienijen ha tempest

  Dre holl Franz an tri devez kenta deuz ar sizun-ma a zo bet merket gant eur ienijen zouden deuz an amzer. En meur a blas, kostez Lyon ha Grenoble an amzerverker a zo diskennet da 13°C dindan zero.

Ar ster Rhône a zo bet skornet war hed meur a leo, hag en Tunizi, e zo kouezet erc'h, ar pez ne oa ket gwelet 30 vla zo. En Breiz, an amzer a zo bet ien kenan ive ar 1, an 2, an 3 a viz Genver. Dimerc'her eo komanset an diskorn. Araok neubeud, e vezo glao ha avel herve posubl. En Keraez, kreiz Kerne, an amzerverker a zo bet diskennet dilun vintin da 11° C dindan zero

Froidure et tempête

  Partout en France, les trois premiers jours de cette semaine ont été caractérisés par un refroidissement soudain du temps. En plus d'un endroit, du côté de Lyon et Grenoble le thermomètre a marqué - 13 ° C.

Le Rhône agelé sur plus d'une lieue et en Tunisie il a neigé, ce qui ne s'était pas vu depuis 30 ans. En Bretagne, le temps a été très froid aussi les 1er, 2 et 3 janvier. Mercredi, a commencé le dégel. Avant peu, selon toute vraisemblance, il pleuvra et ventera. A Carhaix, au coeur de la Cornouaille, le thermomètre est descendu lundi matin à  - 11 ° C

Ar Bobl, n° 16, 7 janvier 1905 Traduction: Jean Yves Michel, octobre 2013

 

La neige abondante, janvier 1911

 

An erc'h

  An erc'h zo krog da goueza en hon Bro. En dro da Wenwamp, Mousteru hag ar parroziou war dro dreist-oll a zo goloet a erc'h. An amzer zo ien ive. Mez gwelloc'h eo ienien evit doureier. Mar chom erc'h war an douar eun toullad mad a deiou, a vo ed goude-ze rag an ed a vev dindan an erc'h

La neige

La neige a commencé à tomber dans notre région. Dans les environs de Guingamp, Moustéru et surtout dans les paroisses des alentours, la neige a tout recouvert. Le temps s'est aussi refroidi.Mais le refroidissement est propice à l'approvisionnement en eau. Si la neige persiste un bon nombre de jours, la récolte de blé sera bonne, car le grain de blé survit sous la couche de neige.

 Ar Bobl, n° 315, 7 janvier 1911
 Traduction: Jean Yves Michel, octobre 2014

 

 

    L'orage

 

An arne

     Chenchet zo penn d'ar sezoniou ? En eur weled an amzer e vefe kredet, eur mare zo n'eus ket nemed glao hag arne. En meur a blas ar foenn n'eus ket gallet c'hoaz rantreal anezan; an edou a zo kouezet e meur a lec'h ive; na vo na blavez gwin na blavez-jistr ar bla-man.

L'orage

   Les saisons sont-elles inversées ? Si on examine le temps météorologique, on pourrait le croire, depuis longtemps, il n'y a que pluie et orage. Dans beaucoup d'endroits, le foin n'a pu être rentré; les blés sont couchés en bien des lieux aussi. Cette année ne sera ni une année à vin ni une année à cidre.

Ar Bobl, 23 juillet 1910 Traduction: Jean Yves MICHEL, avril 2018

 

    La prévision du temps.....

 

Evid gouzout pesort amzer a zo da zont

   Mar koll ar stered euz o sklerijenn heb en em galfe koumoul, ze zo zeblant arne.

Ar gurennennou hag ar c'helc'hen gwenn en em ziskuez en dro d'an heaol ha da loar a zo zeblant glao.

   Pa zav koumoul, pa ve an heol o vond a gousket er c'huz-heol, ze zo zin avel hag amzer sec'h.

  Ar c'houmoul, pere goude ar glao a diskenn kazi war an douar, zo eur sin amzer vrao. Mar ta brumen epad an amzer fall, prest goude e chencho; mez  mar ta brumen epad an amzer vrao,  ze zo zeblant glao hag an amzer fall prestik goude.

    Goude an avel, mar ta reo gwenn hag ec'h a en moren, ze zo zin amzer fall.

   En Breiz, avel en tu c'hreiste a zigas an aliesa glao; er c'hontrel, avel ar sav-heol, a zigas eun amzer vrao, ien ha sec'h.

    Pa chanc'h an avel plas aliez, ze zo zin a gorventen. An avel hag en em lak da c'houeza pad an de a ve kalz krenvoc'h hag a bad pelloc'h evid an hini a gommans da c'houeza epad an noz.

    Ar reo a grog pa ve an avel tre an hanter-noz hag ar sav-heol a bad pell hag a ra kalz zroug.

   Koumoul bihan  hag a zelc'h paseal dirag an heol hag a ve gwech ru, gwech melen, gwech gwer, zo zin a c'hlao.

   Mar flammigou an tan, ebarz ar chiminal, muioc'h evid kustum, ze zo zeblant avel grenv ha ien; er c'hontrel, pa ve sioul an tan, zo zin amzer vrao.

   Pa ve klevet ar gaouinier o skrijal epad an amzer fall, ze zo zin amzer vrao.

    Pa ve gwelet an houidi o nijal eun tam partout, epad an amzer vrao, hag o pleunchat en dour, ze zo zin glao hag arne.

    Ar brini hag a goag ive euz ar mintin a zo zeblant amzer vrao.

     Ar gwenan pa chomont tost d'o c'holoennou pe pa 'n emmzastumont abred, a zeblant glao.

      Mar ve ar goulmed divezad o tond da gluda, ze zo zeblant ar glao 'benn eun neubeud devejou goude.

    Pa ruill ar ier en mesk ar boultren, pa gan ar c'higi er penn kenta an noz, ze zo zin a c'hlao. Zin amzer fall a ve c'hoaz pa ve gwelet ar gwinigelled o rêza an hentchou.

   Pa grog ar c'heillen muioc'h evit kustum, pa bik ar gwenan ar re a dosta d'ê, ze zo zin arne.

    Mar gragac'h ar gleskered pelloc'h vit ordinal, mar ve gwelet kalz a douseged war an hentchou, mar labour kalz ar goed, a ver kazi zur awalc'h da gaout glao.

  D'ar goanv, kalz erc'h war an douar a bromet eur bloavez puill; kalz a c'hlao a bromet d'emp er c'hontrel. Gouzout awalc'h a rer pa gouez kalz a c'hlao en nevez amzer, a ve eur bloavez mad a foën, ha neubeud a ed; mar be tom, a vo kalz a frouez; mar be ien, an traou a vo pell o klask diwann.

    Iann GUICHARD

    

 

 

Pour prévoir le temps météorologique

Si les étoiles pâlissent en l'absence de nuages, c'est signe d'orage.

Les coups de tonnerre et les halos blancs encerclant le soleil et la lune sont des signes avant-coureurs de pluie.

  Quand apparaissent les nuages, au moment où le soleil se couche, c'est signe de vent et de temps sec .

 Le nuage, qui, après la pluie, rase le sol, est un signe de beau temps. Si la brume se lève au cours du mauvais temps, à ce dernier succédera un  changement de temps; mais si la brume apparaît par beau temps, alors il faut s'attendre sous peu à de la pluie et du mauvais temps.

   Après une période venteuse, s'il gèle et que le brouillard apparaît, c'est signe de mauvais temps.

   En Bretagne, le vent du sud amène le plus souvent de la pluie; au contraire, le vent d'est amène le beau temps, froid et sec.

   Quand le vent change souvent de direction, c'est signe de tornade. Un vent qui se met à souffler le jour est plus fort et plus durable que celui qui se lève la nuit.

  Le gel qui apparaît lorsque le vent oscille entre le nord et l'est, dure longtemps et fait beaucoup de mal.

  Les petits nuages  qui continuent de passer devant le soleil et qui sont parfois rouges, parfois, jaunes, parfois verts, sont signes de pluie.

    Quand les flammes, dans l'âtre, sont plus hautes que d'habitude, c'est signe de vent fort et froid; au contraire, quand le feu est calme, il y aura du beau temps.

  Quand on entend le cri strident de la chouette pendant du mauvais temps, cela annonce du beau temps.

Quand on voit les canards, par beau temps, voler un peu partout et plonger dans l'eau, il faut s'attendre à de la pluie et à de l'orage.

  Les corbeaux qui croassent aussi le matin annoncent du beau temps.

   Les abeilles, quand elles restent près de leurs ruches ou quand elles se rassemblent précocément, annoncent la pluie.

   Si les colombes tardent se percher, c'est signe de pluie sous peu de jours.

   Quand les poules se roulent dans la poussière, quand les coqs chantent au début de la nuit, c'est signe de pluie. Un autre signe de mauvais temps: lorsque les hirondelles volent en rase-mottes.

   Quand les mouches harcèlent plus que d'habitude, quand les abeilles piquent lorsqu'on s'en approche, ce sont là des signes précurseurs d'orage.

   Quand les grenouilles se rassemblent au loin, quand on voit beaucoup de crapauds sur les chemins, quand le levain travaille  abondamment, on aura à peu près certainement de la pluie.

  En hiver, une épaisse couche de neige sur le sol  promet une année d'opulence. Beaucoup de pluie nous annonce le contraire. On sait bien que lorsque le printemps est pluvieux, l'année sera propice au foin, mais beaucoup moins au blé; si le printemps est chaud, la récolte de fruits sera abondante; s'il est froid, les graines  auront du mal à sortir de terre.

Ar Bobl, 20 janvier 1912 Traduction: Jean Yves MICHEL, janvier 2019







Dernière modification le 02/01/2019

Site motorisé par ZitePLUS 0.9.1